Köknar, ilçe merkezine 24 km uzaklıkta bir yerleşim birimidir. 2000 yılı sayımında 2885 olan nüfusu, 2014 yılı Adrese Dayalı Nüfus Sistemi verilerine göre 752'ye düşmüştür. Tarih boyunca yerleşim yeri olan Köknar, 1583 tahrir kayıtlarında "Ogene-i Sufla" adıyla, bugünkü Çaykara ilçesi sınırları içinde belirtilen 12 köyden biri olarak gösterilir. 1876 Trabzon Vilayet Salnamesinde Aşağı ve Yukarı Ogene adlarıyla iki ayrı köy olarak kayıtlara geçer. Köknar'ın ilk yerleşenleri, Genç, Sonay, Özcan, Liman, Göral, Gargar, Kalma, Yıldız, Bilici, Şimşek, Kalem soyadını taşıyan 5 kardeş olduğu rivayet edilir. 1960 yılındaki yer adları düzenlemelerinde ise Köknar adını almıştır.
Köknar, Of-Çaykara-Bayburt anayolu üzerinde, Karaçam vadisinin iki yakasında konumlanmış olup, ilçenin en geniş arazisine sahip mahallelerinden biridir. Kurtuluş Savaşı sırasında stratejik bir role sahip olan Kakart geçidi, vadinin batı yamacında bu mahalle sınırları içinde yer alır.
Orman içinde bulunan Köknar'ın tarıma elverişli arazisi sınırlıdır ve hayvancılık dışında önemli bir geçim kaynağı, yurt içi ve yurt dışındaki gurbetçilerdir. Son dönemlerde eğitim düzeyinde artış gözlemlenmektedir. Uzun süredir sağlıklı bir yol düzenine kavuşamayan mahallede asfalt yol inşaatı devam etmektedir; su, elektrik ve telefon gibi temel altyapı sorunları ise bulunmamaktadır.
Köknar'ın yaylaları arasında Turnalı, Şeyhi ve Ogene Eğrisu Yaylası bulunmaktadır. 2014 yılında yürürlüğe giren 6360 sayılı kanun ile Büyükşehir olan Trabzon'un köyleri mahalle statüsüne dönüştüğünde, Köknar köyü de bu değişiklikten etkilenmiş ve köy tüzel kişiliğini kaybederek mahalle statüsüne geçmiştir. 2014 yılı itibariyle Köknar mahalle muhtarlığı, Abdullah Sevin tarafından yürütülmektedir.